Help, alweer over de helft!

Weer een week voorbij met leuke, bijzondere, nieuwe dingen!

Ma 22-9:
Een ochtend bij een ander consultorio met een andere ‘doctora y enfermera’. Een praktijk met wel 1400 patiënten met informatieve posters aan de muren, waaronder de statistieken uit de buurt (geslacht, leeftijden, chronische ziekten etc.). Bij de eerste patiënt die we zagen, werd direct het rookgedrag besproken. En eigenlijk bij bijna alle patiënten die volgden… “Je moet het zeggen, herhalen en uitleggen, want een ‘doctora de familia’ heeft de taak te werken aan preventie en promotie” aldus dra. Idalia. We zagen een jongeman die een gezondheidscheck nodig had voor zijn toekomstige werk. Iedere werknemer moet worden gekeurd om een contract te krijgen, dus ook bij het wisselen van baan en zowel een serveerster als een econoom. Tevens zijn er periodieke controles. Overal houdt de overheid de controle over uiteraard… Opvallend genoeg hoeft deze controle niet te worden gedaan door een onafhankelijk arts. Maar vanuit de communistische gedachte is dat ook niet nodig. Een andere bijzondere controle is die van ‘viajeros’ (= reizigers). Wanneer een Cubaan naar het buitenland is geweest, moet hij/zij zich binnen 15 dagen bij een arts melden voor lichamelijk en aanvullend onderzoek. Ik weet niet via welke route maar een consultorio wordt geïnformeerd wanneer er binnen 15 dagen geen controlegegevens zijn. ‘De overheid’ weet namelijk wie er het land uit zijn geweest. De doctora/enfermera moeten dan contact zoeken met deze ‘reiziger’. Daarna door naar Spaans les en salsa les. Ik heb bijna een agenda nodig om het allemaal te onthouden ;)

Di 23-9:
Wat ik nog niet ter sprake heb gebracht maar dagelijks veel aandacht krijgt, is koorts! Bij een koortsgeval met enige hoofdpijn, spierpijn e.d. is er een verdenking op Dengue. Patiënten zijn goed op de hoogte van de symptomen en verspreidingsmogelijkheden door o.a. die posters, televisie en krant. Een belangrijke vraag is waar de patiënt is geweest in de afgelopen 15 dagen. Op die plekken en in de flat waar ze wonen, wordt navraag gedaan of er nog meer mensen met koorts zijn. Gelukkig wisselen de meeste Cubanen minder vaak van locatie dan wanneer je aan mij zou vragen in Nederland waar ik ben geweest in zo’n periode. Er is een ‘brigade higienica’ die langsgaat bij de flatbewoners om dit na te gaan, ook de verpleegkundige werkt mee om het aantal koortsgevallen in kaart te brengen. Deze brigade wordt ook ingezet om de verspreiding van bijv. diarree en verdenking cholera na te gaan. Er wordt bloed afgenomen en bij een hoog bloedplaatjes gehalte en geen andere waarschijnlijke diagnose is de verdenking zo hoog dat opname in het ziekenhuis volgt. En ook hier is privacy niet aan de orde; iedereen weet dat Juan van Avenida de Cólon gebouw 201 appartement 663 koorts heeft. De reden voor het grote aantal recepten dat wordt uitgeschreven, heeft o.a. te maken met de voorraad aan medicijnen die aanwezig zijn in Cuba. Er is een periode geweest waarin er nauwelijks medicatie beschikbaar was en daarna hadden de Cubanen de angst dat dit zich zou herhalen en legden thuis voorraden aan. Geen enkel medicijn is vrij verkrijgbaar en om elke Cubaan van pijnstillers te voorzien, mag een dokter een recept voorschrijven voor max. 20 tabletten per recept wat betekent dat iemand binnen een week door zijn pillen heen is en zich weer meldt bij de dokter. Best wel onhandig, maar hiermee hebben ze het wel onder controle.
Het journaal gekeken waarbij ik me nog steeds verwonder over de grote hoeveelheid aan Cubaans ‘nieuws’ en de beperkte aandacht voor de internationale (westerse) actualiteit. Dus mocht er belangrijk nieuws zijn, breng me op de hoogte!

Wo 24-9:
Vandaag liep ik mee met een ‘doctora medicina tradicional naturaleza’. In Cuba zijn de alternatieve geneeswijzen volledig geïntgreerd in het zorgsysteem. In de polikliniek heeft een ‘natuurdokter’ een eigen kamer en zelfs vanaf de eerste hulp worden er mensen naar haar verwezen. Ook in het consultorio werden al wel adviezen gegeven om bijv. guayaba bladeren te gebruiken bij huiduitslag of een bepaalde thee te drinken. Een natuurdokter doet de reguliere geneeskunde opleiding van 6 jaar en daarna een specialisatie van 4 jaar. Diverse behandelmethoden heb ik gezien: acupunctuur met naalden, magneten, ventosas (= bamboo potjes), elektrostimulatie. Bij de potjesmethode wordt een watje met alcohol aangestoken en kort in het potje gehouden waarna het potje op z’n kop op de huid wordt geplaatst op de plek van de pijn en in de betreffende meridiaanlijn en vacuüm zuigt. Alles gebaseerd op de Oosterse filosofie en waarschijnlijk dezelfde methoden als in Nederland, maar toch interessant dat het hier algemeen geaccepteerd is en gratis wordt aangeboden. En deze dokter was groot fan van zaadjes van de Cardosanto boom die met tape op specifieke pijnlijke drukpunten op het oor werden vastgeplakt. Je merkte heel goed dat deze dokter ook de geneeskunde opleiding heeft gedaan en voor haar was het niet gek of moeilijk om de verschillende ideeën over het menselijk lichaam te combineren. ’s Middags nog naar een winkelcentrum geweest. Hanna en ik wisten niet wat we zagen, relatief veel winkels met gevulde schappen! Uiteraard zijn dit wel staatswinkels. Na de Spaansles bij een Mexicaans restaurantje gegeten en naar de film ‘Hemmingway y Gellhorn’ geweest. Een goede film uit de VS en dus met Spaanse ondertiteling . Eerder al gevraagd hoe laat de film zou beginnen… antwoord: 20.00 uur, 20.30 uur ‘más o menos’ (= zo ongeveer). Wij om 20u naar binnen en nog het laatste half uur meegekeken van een andere film, ja dat kan hier gewoon. De royale bioscoop met heerlijke stoelen is hier laagdrempelig te bezoeken voor de Cubanen voor een prijs van 7 eurocent. De volgende film staat al in de planning!

Do 25-9:
Nog een dag bij de ‘doctora naturaleza’, want er kwamen nieuwe patiënten voor wie ze een behandeling zou starten. Vele recepten met Bach druppels en andere homeopathische middelen werden voorgeschreven. Tegelijkertijd was ze voor velen een luisterend oor. Bij navraag wanneer je welke methode toepast, gaf ze aan dat dat ‘niet uitmaakte’ maar dat ze kiest voor de minst invasieve, maar wel effectieve methode. Vele interessante ideeën en theorieën maar toch vaak moeilijk te rijmen met wat ik geleerd heb. Komt het door het natuurlijk beloop in de tijd die de klachten doet verminderen, het luisterend oor, de druppels, de zaadjes op het oor?!
Bij de salsa les ’s middags weer mijn best gedaan de heupen los te gooien, maar ik ben toch echt een ongeoefende stijve hark. Ook hier krijg ik de opdracht om rechtop te staan en te doen alsof m’n hoofd aan een touwtje zit. Wel leuk om te doen!

Vr 26-9:
Terug naar het consultorio met wederom de ‘hectiek’ vanwege een koortsgeval. Ook zagen we een man van 84 jaar die kwam omdat hij de voorgeschreven medicijnen niet kon betalen vanwege een inkomen van 2 CUC (= €1,60) per maand. Na een telefoontje van de doctora en wat papierwerk, kon hij de medicijnen gratis gaan afhalen. De situatie van zo’n man grijpt me dan aan, maar fijn dat de doctora een ‘oplossing’ kon bieden. ’s Middags hadden Hanna en ik een afspraak met de attachée van de Nederlandse ambassade, uiteraard gelegen in de rijkere buurt van Havana: Miramar. Mooie grootse panden van o.a. vele ambassades en straten vol met (moderne) auto’s zorgden voor een heel ander straatbeeld. We werden hartelijk ontvangen in een mooi pand met de plastic tulpen op tafel! De afspraak was vooral om ervaringen uit te wisselen. De attachée woont nu 3 jaar in Cuba, maar er zijn vele dingen die Hanna en ik hebben ervaren die door de regelgeving niet mogelijk zijn voor een diplomaat, zoals het verblijven in een casa particular. Ook nog kennisgemaakt met de ambassadeur. Wanneer er activiteiten volgen worden we uitgenodigd, leuk! ’s Avonds zijn we naar een fantastische, niet echt Cubaanse uitgaansgelegenheid geweest, ‘la fabrica de arte cubano’. Een oude fabriek van buiten en modern van binnen; verschillende zalen met wijze spreuken en kunst aan de muren, een fototentoonstelling, vitrines met sieraden, een dakterras, Afrocubaanse live muziek en internationale muziek. Gedanst, Cubanen gesproken, mojito’s gedronken… kortom, we gaan binnenkort weer!

Za 27-9:
’s Morgens salsa les gehad en (voor mij) moeilijke nieuwe figuren geleerd. Daarna nog even traditionele Cubaanse live muziek geluisterd bij een restaurantje waar twee mannen moesten spelen die we de avond ervoor ontmoet hadden. Uiteraard was de vraag wat we de rest van het weekend zouden gaan doen ;)
’s Middags naar een baseball wedstrijd geweest. Baseball is hier dé sport en de competitie van de provincies is vorige week begonnen. De ‘Industriales’, zo heet het team van Havana, speelden tegen Santiago de Cuba. Ze spelen altijd 3 dagen achter elkaar tegen dezelfde tegenstander in hetzelfde stadion. Het stadion zat niet heel vol want het is nog vroeg in de competitie en er zijn dus wel 3 wedstrijden. Het bezoeken van baseball wedstrijden wordt gesteund door de overheid gezien de zeer lage prijzen van de entreekaartjes. Het was geen spannende wedstrijd, maar wel een leuke stadionervaring! ’s Avonds zijn we naar ‘la Gruta’ geweest, een uitgaansgelegenheid in een donkere kelder waar salsa muziek werd gedraaid. We zaten tussen allemaal Cubanen en voelden een hoge drempel om ook te gaan dansen, maar op een gegeven moment hadden we een goede dansplek, met ook nog wat westerse muziek ;) We hebben ons goed vermaakt (ook met mensen kijken), maar ik heb mijn salsalessen nog niet in de praktijk gebracht.

Ik ben vandaag alweer over de helft van mijn tijd in Cuba, gaat snel ineens… De laatste twee weken van mijn co-schap en daarmee ook de laatste twee weken van mijn studie gaan in.
Daarna vakantie vieren, al ben ik nu ook al goed aan het genieten hier!

Voy a la playa! Hasta la vista!